Wat is autisme?

De afgelopen 20 jaar is er veel veranderd ten aanzien van het idee wat autisme nu eigenlijk is. Dit zowel door veel meer onderzoek, maar ook omdat mensen met autisme hun eigen verhalen zijn gaan vertellen. We weten inmiddels wel dat we verder moeten kijken dan de stereotype voorbeelden van autisme, zoals het idee dat het alleen bij jongens voor komt of dat het samengaat met een laag IQ

De diagnose wordt de laatste jaren juist veel vaker gesteld bij volwassenen en ouderen, bij vrouwen en bij mensen met een gemiddeld of hoog IQ. Wat je dan wel ziet is dat deze mensen vaak al langer problemen hebben en al behandeld zijn vanuit andere diagnoses. Zij hebben het autisme lange tijd kunnen camoufleren.

Na een diagnose autisme kun je je afvragen wat je kunt doen.
Ook kan je op zoek zijn naar informatie. Deze brochure helpt je op weg. De brochure is geschreven voor volwassenen die onlangs een diagnose autisme hebben gekregen. De informatie kan ook interessant zijn voor partners, familieleden of vrienden. En voor alle andere mensen die meer willen weten over autisme en wat je kunt doen.

Een diagnose autisme...
en dan?

Belangrijkste kenmerken van autisme-spectrum-stoornis

Weliswaar beschrijft de nieuwste editie van het psychiatrisch handboek DSM-5 (2013) de belangrijkste kenmerken van een autismespectrumstoornis als beperkingen in de sociale communicatie en interactie en beperkte, zich herhalende gedragspatronen en interesses. Maar die symptomen kunnen zich op allerlei verschillende manieren uiten. Mensen met autisme kunnen bijvoorbeeld best empathisch zijn, ze zijn vaak juist heel gevoelig. En autisme wordt tegenwoordig steeds vaker gediagnosticeerd bij andere groepen dan verstandelijk beperkte jongetjes: bij mensen met een normaal IQ, bij meisjes, vrouwen, volwassenen, ouderen. Vroeger dacht men dan ook dat autisme veel zeldzamer was. 

Centrale factor bij autisme is dat de hersenen van mensen met autisme informatie anders verwerken. Daarbij zijn ze niet ongevoelig, maar kunnen mensen met autisme juist overgevoelig zijn voor prikkels. Bijvoorbeeld voor fel licht, hard geluid, stugge stoffen, kriebelende labeltjes en naadjes in kleren. Mensen met autisme vinden het moeilijker om te leren met die prikkels om te gaan. Wel is het zo dat veel mensen met autisme geen goed zicht hebben op hun eigen emoties. Ongeveer de helft van de mensen met autisme heeft ook ‘alexithymie’: ze kunnen hun gevoelens niet goed voelen, onderscheiden en/of verwoorden.  Hoe prikkels door de hersenen van mensen mat autisme worden verwerkt is daarbij zeer divers. Wanneer mensen met autisme zich vervolgens afsluiten voor die prikkels, lijkt het alsof ze weinig empathie voor de ander hebben. Maar ze zijn vaak juist heel emotioneel doordat prikkels veel harder binnen komen. Je ziet ook dat mensen met autisme vaak een hoog rechtvaardigheidsgevoel hebben. Mensen met autisme hebben vaak veel emotionele empathie, maar moeite met het begrijpen van anderen, de cognitieve empathie. Ze vinden het lastig om tussen de regels door te lezen. 

Informatie verwerken

Mensen met autisme kunnen overgevoelig zijn voor prikkels

Is het een stoornis of een andere manier van zijn?

Het feit dat mensen met autisme prikkels en informatie anders verwerken, roept de laatste tijd ook de vraag op of je wel moet spreken van een stoornis, dan wel van een andere manier van zijn.  En dat roept weer de vraag op hoe behandeling en begeleiding er uit moet zien. Wat je niet moet doen is nog meer trucjes aanleren Wat vooral belangrijk is, is mensen met autisme uitleggen hoe hun anders zijn werkt, en hoe ze wat meer in evenwicht kunnen komen nadat ze lange tijd overvraagd zijn. De omgeving moet dan leren te steunen en met de andere belastbaarheid omgaan. 

Wij zijn specialist op het gebied van Autisme Spectrum Stoornis (ASS). Dit betekent dat al onze medewerkers geschoold zijn om bij alles wat ze zeggen en doen uit te gaan van een werkwijze die past bij mensen met ASS. Dit luistert nauw en vereist constante alertheid. Wanneer jezelf geen ASS hebt is het moeilijk te begrijpen dat kleinigheden in onze ogen, voor iemand met ASS grote gevolgen kunnen hebben. Bv een gepland huisbezoek moeten afzeggen vanwege corona besmetting kan voor iemand met ASS enorm veel onrust veroorzaken. We zijn voorspelbaar en duidelijk, zeggen wat we doen en doen wat we zeggen. Brengen structuur aan en zijn zelf rustig en neutraal. Dit lijkt voor de hand liggend voor iedere hulpverlener maar bij het werken met mensen met ASS luistert dit heel nauw.

ASS is pervasief, heeft op ieder levensgebied invloed en dit impliceert dan ook dat onze medewerkers “van alle markten thuis” moeten zijn. We ondersteunen en begeleiden op sociaal emotioneel gebied, praktisch, op het gebied van werk, financiën, wonen en relaties. 

We plannen onze afspraken zoveel mogelijk naar wens van de cliënt. Op vaste dagen en op vaste tijden.

ASS uit zich bij iedereen anders en voor de cliënt is het dan ook vaak een zoektocht hoe ASS zijn/haar leven precies beïnvloedt. Samen met de cliënt onderzoeken en bespreken we dit door gebeurtenissen na te bespreken.

We wisselen face to face contact af met online afspraken. Hierbij houden we zoveel mogelijk rekening met de mogelijkheden en onmogelijkheden van de client. De begeleiding is te allen tijde maatwerk.

Bij start van onze hulpverlening brengen we het netwerk van de cliënt in kaart en wanneer de cliënt daar toestemming voor geeft gaan we samen met de cliënten en voor hen belangrijke personen in gesprek. Vaak is er in het verleden van alles gebeurd doordat de cliënt met ASS en het netwerk zonder ASS elkaar verkeerd hebben begrepen. Ze spreken als het ware niet dezelfde taal en onze begeleiding bestaat vaak uit het tolk-vertaler zijn zodat men elkaar beter gaat begrijpen.

Verder onderzoeken we samen met de cliënt welke behoeften er zijn op sociaal gebied. We ondersteunen bv bij oriëntatie op vrijetijdsbesteding. Bereiden gesprekjes voor, gaan mee indien wenselijk. Oefenen in rollenspelen etc.

We betrekken bij dit alles zoveel mogelijk het al bestaande netwerk en verdelen taken. Natuurlijk zoeken we ook naar uitbreiding van netwerk of proberen verstoorde verstandhoudingen te herstellen.

Hierin wordt gewerkt aan een vertrouwensband door luchtige gesprekken, wandelen, etc. Langzaam maken we aan de hand van bijvoorbeeld een mindmap de doelen concreet.

Alles wat we doen is in samenspraak en op verzoek van de cliënt. [Dialoog model] We passen de te maken stapjes aan op de mogelijkheden. Bv zelfstandig bellen met een overheidsinstantie kan een heel groot doel zijn dat we in kleine stapjes zullen moeten uiteenrafelen.

(Oefenen in rollenspel, voordoen, overnemen dus, samendoen en dan alleen doen.)

Een fijne vrijetijdsbesteding vinden kost ook vaak veel tijd en heeft ook veel stapjes nodig. Keuzes maken is voor iemand met ASS vaak lastig, informatie wordt vaak trager verwerkt ( ook bij normaal tot hoogbegaafde mensen). Ordening en structuur aanbrengen in het aanbod, oriënteren, eerste keer erheen etc. zijn allemaal “milestones to be taken.”

Dit geldt voor alle levensgebieden: volgen van studie, krijgen van werk, zelfstandig wonen, financiën, sociale contacten. We zoeken steeds de samenwerking met ter zake kundige ketenpartners/ instanties.

Zelfstandiger worden kan vaak ook lastig zijn door het gegeven dat er vaak een wat meer beschermd opvoedingsklimaat geboden is en er daardoor vaardigheden nog ontwikkeld moeten worden op dit gebied. We gaan uit van talenten en sterke kanten en gebruiken die om een cliënt verder te helpen. De oplossingsgerichte methodiek is daar een prachtig middel toe. Er wordt dan gekeken hoe de cliënt zelf stapjes kan zetten, of al eerder heeft gezet en nu weer kan gebruiken.

Bij onze cliënten in de woonvoorziening zullen we ten alle tijden goed afstemmen wat de cliënt nodig heeft en waar hij bij gebaat is. Binnen onze woonvoorzieningen bieden wij diverse (laagdrempelige) activiteiten aan waar onze cliënten aan deel kunnen nemen met diverse onderliggende doelen, te denken aan: omgaan met anderen, deelnemen aan de kookactiviteit (met als doel te leren koken, gezond te eten, budgetteren) .

 Als iemand er niet in slaagt om zelfstandig te wonen zonder de directe nabijheid van toezicht of ondersteuning, kan beschermd wonen in de vorm van een zogenaamd wooninitiatief een oplossing bieden. Een “wooninitiatief” bestaat uit een aantal bij elkaar gelegen appartementen met een gezamenlijke ruimte, waarbij dagelijks begeleiding op maat wordt geboden.

Wij zijn specialist op het gebied van Autisme Spectrum Stoornis

Aanmelden voor wonen

Voor meer inlichtingen of voor aanmelden bij het Regionaal Autisme Centrum 
bel maandag t/m donderdag van 09.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur. Vrijdag: van 9.00 tot 12.00 uur naar:

Waar ben je naar op zoek?

Zoek je iets op onze website en kun je het niet vinden? Misschien helpt onze zoekfunctie je wel verder. Kun je het dan alsnog niet vinden, neem dan gerust contact met ons op!

Contactgegevens

Schootense Loop 2
5708 HX  Helmond
Nederland

Algemene mail
Clientbureau mail

Ons clientbureau is telefonisch bereikbaar van maandag t/m donderdag van 9.00 – 12.30 uur en van 13.00 – 16.00 uur. Op vrijdag van 9.00 – 12.30 uur.

Stuur ons een e-mail

Neem telefonisch contact op

Het RAC is telefonisch bereikbaar van:
maandag t/m vrijdag 08.30 –  12.00 uur en 13.00 – 17.00 uur.

Ons clientbureau is telefonisch bereikbaar van:

Ma- do: 9.00 uur – 12.00 uur en in de middag van 13.00 uur – 16.00 uur.

Op vrijdag alleen in de ochtend van 9.00 uur – 12.00 uur.